Các triệu chứng của rubella là gì?
Rubella đã từng lan rộng phổ biến hơn bây giờ. Hiện tại đã có vắc xin một liều phòng tránh cả ba nhiễm trùng do Sởi, quai bị và rubella gọi là vắc-xin MMR (Sởi, quai bị và rubella). Thường thì vắc xin này còn phối hợp với vắc xin chống lại vi-rút gây ra thủy đậu.
Rubella có thể rất nguy hiểm ở thai nhi. Nếu phụ nữ có thai bị rubella, có thể dẫn đến lưu thai, sinh non hoặc sinh ra với các dị tật nghiêm trọng bao gồm:
-
Mất khả năng nghe
-
Các vấn đề về học tập.
-
Nhỏ hơn so với độ tuổi
-
Vấn đề về tim mạch
-
Vấn đề về mắt
Đứa trẻ dễ có những vấn đề trên nếu bà mẹ bị rubella trong nửa đầu thai kỳ.
Các triệu chứng của rubella là gì? Các triệu chứng của rubella thường diễn biến nhẹ và khác nhau giữa người lớn và trẻ nhỏ. Ở trẻ nhỏ, các triệu chứng phổ biến bao gồm:
-
Phát ban: Thường bắt đầu ở mặt, lan ra các phần còn lại trên cơ thể trong vòng 24h. Rubella thường biến mất sau 3 ngày nhưng có thể kéo dài tới 8 ngày. Một vài trẻ nhỏ còn bị đỏ và ngứa mắt, ban ở miệng hoặc tất cả.
-
Sốt nhẹ
-
Sưng các tuyến, hạch.
Người lớn bị Rubella có thể:
-
Phát ban, sốt và sưng hạch: Các triệu chứng này giống như ở trẻ em.
-
Cảm giác ốm như trong cúm.
-
Đau khớp: Thường xảy ra ở gối, cổ tay và các ngón tay. Đau khớp thường phổ biến hơn ở thanh thiếu niên và phụ nữ hơn là đàn ông và kéo dài khoảng 1 tháng hoặc lâu hơn, thậm chí là sau khi hết phát ban.
-
Ngứa, đỏ mắt.
-
Ở nam giới có đau và sưng tinh hoàn.
Người lớn thường cảm thấy ốm yếu, mệt mỏi hơn trẻ nhỏ khi bị rubella.
Rubella lây lan như thế nào? Nếu bạn chưa từng bị rubella hoặc tiêm vắc xin phòng rubella, thì khi ở gần với người bị rubella bạn có thể bị rubella. Chẳng hạn, bạn có thể bị rubella khi tiếp xúc với người bị rubella hoặc những đồ đạc họ tiếp xúc. Hầu hết những những ở Mỹ đều tiêm vắc xin phòng rubella. Nếu bạn hoặc con bạn bị rubella, bạn có thể ngăn cản sự lây lan bằng cách:
-
Ở trong nhà hoặc giữ trẻ ở nhà khoảng 7 ngày kể từ khi phát ban.
-
Rửa tay thường xuyên bằng dung dịch rửa tay chứa cồn.
Có xét nghiệm nào cho rubella? Câu trả lời là có, bác sỹ sẽ làm xét nghiệm máu để tìm kiểm vi-rút rubella. Nhưng thường thì không cần làm xét nghiệm máu, bác sỹ chỉ cần hỏi bạn về các triệu chứng và khám.
Nếu bác sỹ nghi ngờ đứa trẻ được sinh ra có rubella, họ sẽ làm xét nghiệm máu để kiểm tra. Ở trẻ nhỏ hoặc người lớn, các xét nghiệm máu sẽ giúp ích khi bác sỹ không chắc chắn các triệu chứng xuất hiện do rubella. Nếu bạn đang có thai và nghi ngờ bị rubella, hãy làm xét nghiệm máu để kiểm tra.
Điều trị rubella như thế nào? Không có cách điều trị rubella. Hầu hết những người bị rubella đều tự khỏi mà ko có vấn đề gì nghiêm trọng. Bạn hoặc con của bạn có thể uống thuốc không cần phải kê đơn để điều trị các triệu chứng như sốt. Chú ý rằng không bao giờ được cho trẻ dưới 18 tuổi uống aspirin vì ở trẻ nhỏ, aspirin có thể gây ra những tình trạng nguy hiểm như hội chứng Reye.
Có thể phòng tránh Rubella không? Câu trả lời là có. Vắc xin rubella có thể ngăn ngừa nhiễm trùng.
Tất cả trẻ em nên tiêm phòng vắc xin rubella từ khi 12 – 15 tháng tuổi và tiêm liều thứ 2 lúc 4-6 tuổi. Tất cả trẻ em nên tiêm liều thứ 2 trước khi đi học.
Người lớn mà chưa bị rubella thì nên tiêm ít nhất 1 mũi, đặc biệt quan trọng ở phụ nữ có kế hoạch mang thai.
Phụ nữ không thể tiêm vắc xin khi họ mang thai bởi vì rubella cực kỳ nguy hiểm đối với thai nhi. Do đó việc tiêm phòng trước khi mang thai là vô cùng quan trọng.
Ở một số người, vắc xin rubella không an toàn, bao gồm:
-
Đang điều trị ung thư
-
Có cơ quan, bộ phận cấy ghép (gan, thận) và uống thuốc chống thải trừ.
-
Sinh ra với hệ miễn dịch kém.
Nếu bạn muốn mang thai, hãy đảm bảo việc tiêm chủng vắc xin rubella được cập nhật, nghĩa là biết rõ là đã tiêm vắc xin rubella trong quá khứ chưa. Nếu bạn chưa chắc chắn, bác sỹ sẽ làm xét nghiệm máu để kiểm tra.
Vắc xin rubella nên tiêm trước khi mang thai, và nên đợi ít nhất 4 tuần trước khi mang thai.
(Biên dịch: Cấn Thị Hoa - Cử nhân điều dưỡng tiên tiến K1 - ĐH Y Hà Nội)