Lựa chọn phương pháp điều trị cho ung thư vú giai đoạn đầu

Những lựa chọn điều trị cho ung thư vú giai đoạn đầu?

Chỉ bác sỹ mới có thể nói chính xác những lựa chọn điều trị của bạn là gì. Bởi vì mỗi phụ nữ và bản thân bệnh ung thư cũng khác nhau. Nhưng nhìn chung, phụ nữ mắc ung thư vú giai đoạn đầu cần 2 loại điều trị. Điều trị trực tiếp vào vú, gọi là “điều trị định khu”, và điều trị toàn bộ cơ thể, gọi là “điều trị hệ thống”. Điều trị định khu là phẫu thuật và xạ trị. Điều trị hệ thống là hóa trị liệu, điều trị bằng hoocmon hoặc cả hai.

Đối với phẫu thuật, bệnh nhân có thể lựa chọn giữa 2 phương án:

• Cắt vú: Phẫu thuật cắt bỏ toàn bộ vú. Hầu hết những phụ nữ cắt vú cũng có thể làm phẫu thuật tạo hình lại bên vú bị cắt.
• Liệu pháp bảo tồn vú (còn gọi là phẫu thuật bảo tồn): Phẫu thuật để loại bỏ tế bào ung thư và một phần các mô khỏe mạnh xung quanh (gọi là rìa). Những phụ nữ lựa chọn phương pháp này có thể giữ lại vú của mình. Nhưng họ luôn luôn phải tiến hành xạ trị sau phẫu thuật để tiêu diệt bất kỳ tế bào ung thư nào còn sót lại.

Bất kể là phẫu thuật cắt vú hay liệu pháp bảo tồn, hầu hết phụ nữ cũng sẽ được phẫu thuật để loại bỏ các hạch bạch huyết dưới cánh tay. Hạch bạch huyết là các cơ quan hình hạt đậu có chức năng lọc và giữ lại các tế bào ung thư (Hình 1). Phụ thuộc vào loại ung thư và mức độ lan rộng, bệnh nhân có thể sẽ cần điều trị hệ thống với các chất là chậm và ngăn sự phát triển của tế bào ung thư. Bài này chỉ tập trung vào việc lựa chọn phương pháp phẫu thuật mà bệnh nhân có thể có, không riêng điều trị hệ thống hoặc phẫu thuật hạch bạch huyết.

Hình 1: Hệ bạch huyết ở phụ nữ

Hình này chỉ ra những cơ quan của hệ bạch huyết, bao gồm tủy xương, tuyến ức, lách và các hạch bạch huyết. Những cơ quan này được liên kết bằng các mạch bạch huyết

Liệu sự lựa chọn của tôi có ảnh hưởng đến thời gian sống của tôi không?

Không. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng bất kể là bạn chọn phương pháp cắt vú hay bảo tồn đều có có thời gian sống như nhau.

Liệu sự lựa chọn của tôi có ảnh hưởng đến khả năng tái phát của tế bào ung thư không?

Có. Những phụ nữ chọn phương pháp bảo tồn có khả năng tế bào ung thư quay lại cao hơn một chút. Nhưng nếu ung thư tái phát, nó sẽ luôn được điều trị thành công.

Liệu pháp bảo tồn luôn luôn là một giải pháp tốt?

Không. Liệu pháp bảo tồn không phải là sự lựa chọn cho một số phụ nữ. Bao gồm:

• Người có nhiều hơn 1 khổi u ở những vị trí khác nhau trong 1 vú
• Tế bào ung thư lan rộng ra ngoài mô vú và bác sỹ không thể loại bỏ hết toàn bộ tế bào ung thư cũng như phần rìa xung quanh các mô bình thường.
• Không thể tiến hành xạ trị, ví dụ do mang thai hoặc mắc những loại ung thư da khác
• Đã làm xạ trị (xạ trị có thể chỉ được tiến hành ở một phần cơ thể trước đó)

Làm sao để quyết định lựa chọn giữa 2 phương án?

Đầu tiên, hãy chắc chắn rằng bạn hiểu tất cả về sự khác nhau giữa 2 phương án (Bảng 1).

Bảng 1: Lựa chọn giữa liệu pháp bảo tồn và cắt vú

Nếu có bất kỳ câu hỏi nào hãy hỏi bác sỹ. Sau đó nghĩ về việc bạn cảm thấy như thế nào về vấn đề này:

• Trông tôi sẽ như thế nào: Liệu việc giữ lại vú của mình có quan trọng không? Bạn sẽ cảm thấy như thế nào nếu vú của bạn phẳng lỳ và bạn phải độn vào trong áo ngực? Yêu cầu được xem những bức ảnh của những người đã làm các phương pháp phẫu thuật khác nhau. Hãy nhớ rằng, những người chọn cắt vú có thể tiến hành tạo hình vú nếu họ muốn (Hình 2).

Hình 2: Liệu pháp bảo tồn và Cắt vú để điều trị ung thư vú

• Nguy cơ tế bào ung thư quay lại: Những phụ nữ chọn liệu pháp bảo tồn cũng chỉ sống như người chọn cắt vú. Nhưng người chọn phương pháp bảo tồn sẽ có nguy cơ cao hơn việc tế bào ung thư trở lại. Người bị tái phát ung thư vú sau liệu pháp bảo tồn sẽ phải cắt vú.
• Thời gian và tác dụng không mong muốn của xạ trị: Sau liệu pháp bảo tồn, hầu hết phụ nữ sẽ phải làm xạ trị. Việc này kéo dài 5 ngày/tuần, trong vòng 3 – 6 tuần, phụ thuộc vào tuổi và các yếu tố khác. Loại xạ trị này không làm cho bạn mệt mỏi cũng như rụng tóc. Nhưng nó sẽ gây sạm và thậm chí bỏng da vùng ngực. Bỏng giống như cháy nắng và sẽ mất đi khá nhanh. Đến cuối đợt điều trị, xạ trị có thể khiến bạn hơi mệt mỏi, nhưng điều đó không thường xuyên xảy ra và thường kéo dài không lâu.
• Hồi phục sau phẫu thuật:

• Phụ nữ lựa chọn liệu pháp bảo tồn có thể về nhà ngay trong ngày. Một hoặc 2 tuần sau phẫu thuật, họ sẽ phải nghỉ ngơi và tránh tập thể thao, bơi lội và nâng tạ.
• Phụ nữ lựa chọn phương pháp cắt vú sẽ phải ở lại viện 1 – 2 ngày sau phẫu thuật. Nếu tiến hành tạo hình vú, họ có thể sẽ phải ở lại lâu hơn 1 – 2 ngày. Bệnh nhân về nhà với ống dẫn lưu cần phải làm sạch 2 lần/ngày. Sau khoảng 2 tuần, bác sỹ sẽ rút dẫn lưu. Nếu có nhiều dịch hoặc máu chảy ra sau rút dẫn lưu, bác sỹ sẽ đặt một kim dẫn lưu. Trong suốt quá trình dẫn lưu và hơn một vài tuần sau đó, những người cắt vú phải nghỉ ngơi, tránh tập thể thao, bơi lội và nâng tạ. Thậm chí sau hồi phục, họ sẽ không cảm thấy thoải mái ở ngực. Những người tiến hành cắt vú có thể tiến hành tạo hình vú ngay hoặc sau đó.

• Bất kể việc bạn chọn phương pháp nào, bạn đều sẽ cần phải làm sinh thiết hạch bạch huyết. Phần này thường không gây ra nhiều vấn đề. Nhưng trong một số trường hợp, nó có thể gây sưng cánh tay, đau hoặc cứng, đau và cứng vai, hoặc tổn thương thần kinh. Nếu bất kỳ điều gì xảy ra với bạn, bạn cần phải tập vật lý trị liệu (tập với nhân viên vật lý trị liệu).

Làm sao để trao đổi với bác sỹ và đưa ra quyết định?

Nói với bác sỹ bạn cảm thấy như thế nào về các phương án điều trị khác nhau. Nếu có bất kỳ điều gì làm bạn lo lắng, hãy nói với bác sỹ. Sau đó lắng nghe bác sỹ hói gì về kinh nghiệm của họ về những người có cùng trường hợp với bạn trước đó. Việc quyết định lựa chọn phương án điều trị nào là quyền của bạn. Khi lựa chọn, bạn cần tìm hiểu kỹ càng về phương pháp đó.

Dương Thùy Linh (Mun)

Cử nhân Điều dưỡng tiên tiến - ĐHYHN