Nguyên nhân, cách chữa và phòng ngừa bệnh chảy máu cam

Chảy máu cam do đâu?

Thật đáng sợ khi máu đột nhiên chảy ra từ mũi bạn hay mũi con bạn, thế nhưng chảy máu cam khá phổ biến và thường không nghiêm trọng. Nguyên nhân thường gặp là do mũi bị khô và bị cậy, ngoáy .

Nếu bạn hay con bạn bị chảy máu cam, hãy bình tĩnh xử lý đúng cách. Hầu hết tình trạng chảy máu cam sẽ tự ngưng.

Khi nào thì chảy máu cam trở nên nghiêm trọng?

Bạn nên đến ngay cơ sở y tế nếu bị chảy máu cam cùng các triệu chứng sau:

• Máu phun vọt ra hoặc bị khó thở
• Tái xanh, mệt mỏi, lú lẫn
• Không ngưng chảy dù đã làm đủ các biện pháp (dưới đây)
• Xảy ra ngay sau phẫu thuật vùng mũi, hoặc tiền sử có khối u trong mũi
• Xảy ra kèm với các triệu chứng nghiêm trọng khác, như đau ngực
• Xảy ra sau chấn thương, ví dụ bị đánh vào mặt
• Khi đang sử dụng thuốc chống đông, như wafarin (Coumadin), clopidogrel (Plavix) hay aspirin

Nếu chảy máu cam đi kèm đau ngực, chóng mặt, buồn nôn hoặc chảy quá nhiều máu, hãy gọi xe cấp cứu. Không tự lái xe và không nhờ người đưa tới bệnh viện.

Xử trí khi bị chảy máu cam

Tình trạng chảy máu cam sẽ tự ngưng nếu có biện pháp xử trí đúng cách

1. Hỉ mũi. Có thể làm máu chảy nhiều hơn trong chốc lát, nhưng không vấn đề gì.
2. Ngồi hoặc đứng gập nhẹ vùng thắt lưng, hơi cong người về phía trước. KHÔNG nằm, KHÔNG ngửa đầu ra sau.
3. Dùng tay kẹp phần mềm đầu mũi, dưới sống mũi (Hình 1). KHÔNG kẹp chặt phần sống mũi giữa 2 mắt. Dù bị chảy máu cam 1 bên hay 2 bên mũi, luôn kẹp đều hai bên.

Hình 1. Xử trí khi bị chảy máu cam

1. Kẹp chặt đầu mũi tối thiểu 15 phút (ở trẻ em là 5 phút). Nếu bạn nới lỏng tay để kiểm tra trước 15 phút, khả năng máu sẽ tiếp tục chảy, lúc này cơ hội ngưng chảy máu sẽ rất nhỏ.

Nếu bạn làm theo các bước trên nhưng máu vẫn chảy, hãy làm lại một lần nữa. Lúc này, tổng thời gian kẹp đầu mũi tối thiếu là 30 phút (ở trẻ em là 10 phút). Nếu máu tiếp tục chảy, tới ngay phòng cấp cứu.

Nếu tôi thường xuyên bị chảy máu cam?

Thường xuyên bị chảy máu cam có thể do những nguyên nhân sau:

• Không khí hít thở quá khô
• Dùng thuốc xịt mũi quá nhiều
• Bị cảm lạnh thường xuyên
• Hít thuốc đường mũi, ví dụ như cocaine

Trong một vài trường hợp, chảy máu cam có thể là dấu hiệu của máu khó đông. Khi có vấn đề về đông máu, ngoài chảy máu cam còn có các biểu hiện như dễ bị bầm tím, chảy nhiều máu dù chỉ bị đứt tay hay va quẹt thông thường.

Điều trị chảy máu cam

Khi bệnh nhân chảy máu cam tới cơ sở y tế, điều đầu tiên bác sĩ quan tâm là đảm bảo đường thở được thông thoáng. Sau đó, bác sĩ sẽ xử trí làm ngừng chảy máu bằng dụng cụ chuyên biệt.

Làm thế nào để tránh bị chảy máu cam?

• Dùng máy làm ẩm không khí trong phòng khi ngủ
• Giữ mũi ẩm bằng cách nhỏ/ xịt dung dịch nước muối sinh lý
• Không cậy, ngoáy mũi thô bạo bằng móng tay

Lê Thùy Linh

Cử nhân tiên tiến – Đại học Y Hà Nội