Chế độ ăn uống lành mạnh liên quan tới sức khỏe của bạn như thế nào?

Vì sao ăn uống lành mạnh lại quan trọng ? – Một chế độ ăn uống khoa học là vô cùng quan trọng để giữ bạn luôn khỏe mạnh trong cuộc sống, không chỉ hiện tại mà cả sau này.

Vậy loại thực phẩm nào được gọi là lành mạnh ? – Các loại thực phẩm tốt cho sức khỏe bao gồm:

Rau củ và trái cây – Rau, củ, quả giúp phòng ngừa các bệnh lý tim mạch, đột quỵ và một số loại ung thư. Hãy cố gắng ăn rau quả mỗi bữa chính và cả bữa phụ. Nếu không có rau quả tươi, bạn có thể sử dụng rau quả dông lạnh hoặc đóng hộp. Lời khuyên của các bác sĩ là hãy ăn tối thiểu 5 phần rau, củ, quả mỗi ngày.

Thực phẩm giàu chất xơ – Chất xơ cũng giúp phòng ngừa các bệnh lý tim mạch và đột quỵ. Trên người bệnh tiểu đường typ 2, chất xơ còn giúp kiểm soát đường máu. Các loại thực phẩm giàu chất xơ bao gồm: rau, trái cây, các loại đậu, hạt, yến mạch, bánh mỳ, ngũ cốc. Các bác sỹ khuyến cáo nên ăn từ 20 đến 35 gam chất xơ mỗi ngày.

Thực phẩm chứa folate (còn gọi là axit folic) – Folate là một loại vitamin quan trọng với phụ nữ mang thai hay đang chuẩn bị có thai. Phụ nữ đang mang thai cần folate để giúp thai nhi phát triển bình thường.  Folate có nhiều trong ngũ cốc ăn sáng, cam tươi, nước cam và các loại rau xanh đậm.

Thực phẩm chứa canxi và vitamin D – Cả trẻ em và người lớn đều cần canxi và vitamin D để giúp xương chắc khỏe. Ở người lớn, canxi và vitamin D còn gúp phòng ngừa bệnh loãng xương - là tình trạng xương giòn, yếu và dễ gãy hơn bình thường. Có rất nhiều loại thực phẩm chứa caxi và vitamin D (Hình 1). Trong trường hợp lượng canxi và viatmin D từ thức ăn không đủ, bạn có thể bổ sung các chế phẩm dạng viên nén, viên nang mềm hoặc dạng dung dịch.

Hình 1. Các loại thực phẩm chứa caxi và vitamin D

Vậy còn chất béo thì sao ? – Có nhiều loại chất béo khác nhau, có cả loại tốt và  không tốt cho sức khỏe.

Chất béo chuyển hóa (trans fat) đặc biệt không có lợi cho sức khỏe, có trong bơ thực vật (loại hydro hóa), các loại thức ăn nhanh và các đồ nướng sẵn. Chất béo chuyển hóa làm tăng lượng cholesteron, tăng khả năng mắc các bệnh lý tim mạch. Hãy cố gắng tránh ăn các loại thực phẩm có chất béo chuyển hóa.

Chất béo không bão hòa đa (polyunsaturated fat) có trong cá là loại chất béo có lợi cho sức khỏe, làm giảm nguy cơ mắc các bệnh lý tim mạch. Các loại chất béo bão hòa khác cũng tốt cho sức khỏe. Các chuyên gia từng cho rằng chỉ có chất béo không bão hòa đơn là tốt còn chất béo bão hòa không tốt, nhưng những nghiên cứu gần đây đã chỉ ra rằng những nhận định đó là không đúng. Trên thực tế, những loại chất béo đó dường như không có ảnh hưởng nhiều đến việc bạn mắc bệnh về tim mạch.

Khi nấu ăn, hãy dùng các loại dầu ăn tốt cho sức khỏe như dầu ôliu, dầu hạt cải tinh luyện.  

Vậy còn rượu ? –Uống một lượng nhỏ rượu mỗi ngày có thể giúp bạn giảm nguy cơ mắc các bệnh tim mạch. Nhưng uống rượu cũng có thể gây ra các vấn đề như tăng nguy cơ các bệnh về gan và một vài loại ung thư.

Hầu hết các bác sĩ đều khuyên trong một ngày phụ nữ không nên uống quá 1 chén rượu, nam giới không nên uống quá 2 chén rượu.

Mỗi ngày tôi cần bao nhiêu calo ? – Lượng calo bạn cần mỗi ngày phụ thuộc vào cân nặng, chiều cao, tuổi, giới và mức độ hoạt động thể chất của bạn.

Hãy tới gặp bác sĩ hoặc điều dưỡng để được tư vấn chính xác lượng calo bạn cần mỗi ngày. Nếu bạn đang muốn giảm cân, hãy tiêu thụ lượng calo mỗi ngày ít đi.

Nếu tôi có câu hỏi ? – Nếu bạn có những câu hỏi về một chế độ ăn phù hợp, loại thực phẩm nào nên hay không nên ăn, hãy gặp bác sĩ hoặc điều dưỡng. Một thực đơn chính xác phụ thuộc một phần vào tình trạng sức khỏe hiện tại của mỗi người.  

Lê Thùy Linh

Cử nhân tiên tiến

Đại học Y Hà Nội