Nguyên nhân, cách điều trị nôn và buồn nôn ở người lớn

Buồn nôn là một cảm giác rất khó chịu, bạn cảm thấy sóng cuộn trong dạ dày và phía sau họng. Nôn (ói,mửa) chỉ tình trạng khó chịu cực điểm, cơ hoành co thắt từng đợt, làm cho các chất trong dạ dày bị tống ra ngoài theo đường miệng. Thông thường, buồn nôn và nôn thường đi kèm với nhau. Tuy nhiên, có một số trường hợp chỉ cảm thấy buồn nôn mà không nôn hoặc nôn mửa mà trước đó không có bất kì cảm giác buồn nôn nào cả.

Nguyên nhân gây nôn và buồn nôn?

Một số nguyên nhân thông thường gây nôn và buồn nôn bao gồm:

• Ngộ độc thức ăn: Khi thức ăn bị hư hỏng, các vi khuẩn có độc tố bắt đầu phát triển. Nếu bạn ăn những thực phẩm này, vi khuẩn sẽ đi vào cơ thể, gây nhiễm trùng đường tiêu hóa, gây tiêu chảy và các triệu chứng nôn, buồn nôn
• Đau đầu, say tàu xe: Khi bạn đi tàu xe hoặc các phương tiện chuyển động, bạn có thể cảm thấy rất đau đầu, buồn nôn và nôn - chứng say tàu xe. Nguyên nhân là do bộ phận nhạy cảm giữ thăng bằng trong tai bị kích thích khác thường khiến bạn bị mất thăng bằng.

• Thuốc: Rất nhiều thuốc có thể gây cảm giác buồn nôn và nôn (thuốc chống trầm cảm, kháng sinh, vitamin, thuốc tránh thai và một số thuốc giảm đau). Những bệnh nhân sử dụng hóa trị liệu trong điều trị ung thư hoặc bệnh nhân gây mê cũng thường bị nôn và buồn nôn.
• Phụ nữ mang thai: Rất nhiều phụ nữ thời kì mang thai thường xuyên có cảm giác buồn nôn và nôn mửa. Hiện tượng này được gọi là “ốm nghén”
• Trào ngược dạ dày-thực quản: Trào ngược dạ dày-thực quản là tình trạng trào ngược từng lúc hay thường xuyên của dịch dạ dày lên thực quản và gây cảm giác buồn nôn, nôn mửa cho người bệnh. Bệnh nhân sẽ cảm thấy vô cùng khó chịu vì trong dịch nôn sẽ chứa xả dịch dạ dày.
• Các bệnh lí liên quan đến đường tiêu hóa: Ở một số bệnh nhân bị tắc ruột, và  những người có vấn đề liên quan đến đường tiêu hóa, thức ăn sẽ không được di chuyển như bình thường mà sẽ tắc lại gây hiện tượng nôn, buồn nôn.  
• Đau nửa đầu: Một số người bị chứng đau nửa đầu cũng thường xuyên bị nôn, buồn nôn
• Rượu: Uống quá nhiều rượu là nguyên nhân gây cảm giác nôn, buồn nôn

Tôi có nên đến gặp bác sĩ không? 

Hãy đến khám bác sĩ khi các triệu chứng của bạn kéo dài hơn 1 ngày hoặc bạn xuất hiện các triệu chứng nguy hiểm:

• Đau ngực hoặc bụng
• Nôn ra máu hoặc dịch màu nâu đen
• Đi ngoài ra máu
• Sốt cao trên 38⁰C
• Đau đầu dữ dội, cứng cổ
• Mệt mỏi, hoa mắt, chóng mặt

Có các dấu hiệu mất nước:

• Mệt mỏi
• Khát nước, khô môi, miệng
• Thường xuyên bị chuột rút
• Hoa mắt, chóng mặt
• Lờ đờ, lú lẫn
• Nước tiểu đậm màu hoặc không có cảm giác buồn đi tiểu suốt 5 tiếng

Tôi có thể tự làm gì để cảm thấy dễ chịu hơn?

• Uống thật nhiều nước (nếu có thể)
• Bắt đầu tập ăn lại, ban đầu bạn nên ăn những thực phẩm lỏng (cháo,soup), sau đó chuyển dần sang những thức ăn mềm, dễ tiêu hóa. Tránh sử dụng những thực phẩm nhiều chất béo - chúng sẽ gây cảm giác khó chịu, đầy bụng cho bạn. Bạn cũng có thể sử dụng gừng / bạc hà- những thực phẩm giúp bạn giảm cảm giác nôn, buồn nôn.
• Tránh ngửi / hít các mùi mạnh (nước hoa)
• Uống thuốc cùng với thức ăn, tuy nhiên, bạn phải xem kĩ hướng dẫn trước khi sử dụng vì có một số loại thuốc chỉ được uống khi chưa ăn gì

Điều trị nôn, buồn nôn như thế nào? 

Nếu hiện tượng nôn, buồn nôn của bạn kéo dài hơn 1 ngày, hãy đến gặp các bác sĩ, họ sẽ giúp bạn tìm ra nguyên nhân gây nôn, buồn nôn và có những biện pháp điều trị cho bạn:

• Truyền nước
• Dùng thuốc chống nôn:
  • Prochlorperazine (tên biệt dược: Compro)
  • Promethazine (tên biệt dược: Phenergan)
  • Metoclopramide (tên biệt dược: Reglan)
  • Ondansetron (tên biệt dược: Zofran)
• Chụp X-quang dạ dày / siêu âm có thể giúp bạn tìm ra nguyên nhân

Hãy liên hệ tổng đài EasyCare (028) 7300 7115 (không tính phí) ngay hôm nay để được tư vấn về chương trình và đặt lịch khám chữa bệnh tại chuyên khoa phù hợp.

Nguồn: Đào Thị Nhung - Chương trình tiên tiến - Đại Học Y Hà Nội