Kiến thức về Viêm gan C (phần 2)
Quyết định điều trị — Người được chẩn đoán viêm gan C và bác sĩ phải quyết định có nên điều trị và khi nào cần điều trị. Do các thuốc điều trị mới có hiệu quả được hi vọng sẽ sớm được chấp nhận nên một số bệnh nhân có thể từ chối điều trị cho đến khi có các phương pháp điều trị này.
Các yếu tố giúp quyết định điều trị bao gồm tình trạng gan của bệnh nhân, sức khỏe chung và týp virus. Các yếu tố khác bao gồm người bệnh có các bệnh lý khác hay không như bệnh thận hoặc người đó vừa được ghép gan.
Các thuốc điều trị — Bệnh nhân điều trị viêm gan C phải sử dụng hai hoặc nhiều hơn hai thuốc trong vài tháng. Việc phối hợp thuốc và thời gian điều trị phụ thuộc vào týp virus, tình trạng cụ thể của từng bệnh nhân và đáp ứng với điều trị (đánh giá qua số lượng virus trong máu).Bảng sau liệt kê các thuốc hiện nay được dùng điều trị viêm gan C, các týp gen tương ứng và một số tác dụng phụ thường gặp.
Thuốc | Tên biệt dược | Cách dùng thuốc Luôn luôn hỏi ý kiến bác sĩ hoặc dược sĩ trước khi bạn dùng bất cứ các thuốc khác, thảo dược, vitamin khi bạn đang dùng thuốc điều trị viêm gan C | Các tác dụng phụ Hãy nói ngay cho bác sĩ khi bạn gặp các tác dụng phụ sau đây hoặc tác dụng phụ khác. Không nên NGỪNG UÔNG THUỐC mà không nói với bác sĩ của bạn |
Ribavirin | Copegus, Rebetol, others | Uống 2 viên một ngày trong bữa ăn. Người uống thuốc này cần dùng 2 biện pháp tránh thai. Hãy gặp bác sĩ để biết thêm chi tiết | Mệt mỏi (có thể bạn đang bị thiếu máu) Phát ban ở da |
Daclatasvir | Daklinza | Uống 1 viên/ngày | Chưa ghi nhận các tác dụng phụ nghiêm trọng |
Ledipasvir-sofosbuvir | Harvoni | Uống viên phối hợp 1 viện/ngày. | Chưa ghi nhận các tác dụng phụ nghiêm trọng |
Ombitasvir-paritaprevir-ritonavir | Technivie | Uống mỗi lần 2 viên, ngày 1 lần vào bữa sáng. Thuốc không an toàn cho phụ nữ dùng viên thuốc tránh thai. Hãy gặp bác sĩ để tìm hiểu về các biện pháp tránh thai khác. | Chưa ghi nhận các tác dụng phụ nghiêm trọng |
Ombitasvir-paritaprevir-ritonavir và dasabuvir | Viekira Pak | Uống một lần 2 viên vào buổi sáng, kèm theo 1 viên uống 2 lần/ngày. Uống thuốc trong bữa ăn. Thuốc không an toàn cho phụ nữ dùng viên thuốc tránh thai. Hãy gặp bác sĩ để tìm hiểu về các biện pháp tránh thai khác. | Chưa ghi nhận các tác dụng phụ nghiêm trọng |
Sofosbuvir | Sovaldi | Uống 1 viên/ngày. | Chưa ghi nhận các tác dụng phụ nghiêm trọng |
Simeprevir | Olysio | Uống 1 viên/ngày trong bữa ăn. Sử dụng các biện pháp tránh ánh nắng mặt trời | Phát ban ở da |
Nếu bạn đang điều trị viêm gan C có thể bạn sẽ dùng 1 hoặc 2 thuốc kể trên. Bác sĩ sẽ quyết định việc phối hợp thuốc tùy thuộc vào týp virus bạn mắc và thể trạng của bạn.
Không có thực sự một danh sách tất các các tác dụng phụ của thuốc. Bạn hãy đọc hướng dẫn sử dụng thuốc một cách cẩn thận. Người bị viêm gan C không nên uống rượu đặc biệt là trong khi điều trị.
Nếu bạn sống ngoài nước Mỹ thì có một số thuốc có thể chưa có ở quốc gia bạn.
Đa số các thuốc điều trị viêm gan C có tương tác với các thuốc khác. Trước khi bạn dùng bấy cứ thuốc điều trị viêm gan C nào hãy nhớ bảo với bác sĩ về tất cả các loại thuốc bạn đang dùng kể cả các loại thảo dược và thuốc không theo đơn.
Tác dụng phụ do thuốc — Bệnh nhân điều trị viêm gan C thường xuất hiện các tác dụng phụ do thuốc, một số có thể nghiêm trọng. Nếu bạn đang điều trị viêm gan C, bạn nên gọi cho bác sĩ bất cứ khi nào bạn thấy có các tác dụng phụ của thuốc. Một số thuốc điều trị có thể làm bạn cảm thấy mệt mỏi, trầm cảm hoặc cảm giác giống cúm; một số có thể gây thiếu máu tức là bạn không có đủ hồng cầu để đưa oxy đi toàn cơ thể; và một số thuốc có thể gây phát ban ở da.
Nếu bạn gặp bất kỳ tác dụng phụ nào, hãy nói với bác sĩ. Nếu bạn bị phát ban hãy gọi cho bác sĩ ngay lập tức. Bác sĩ sẽ khám và đánh giá mức độ nặng. Bác sĩ cũng muốn biết xem bạn có thấy chóng mặt hoặc cảm thấy mệt mỏi, khó thở không, những dấu hiệu cho thấy bạn bị thiếu máu.
Trong một số trường hợp hiếm gặp, người bệnh cần ngừng thuốc do các tác dụng phụ. Nhưng bạn KHÔNG NÊN TỰ Ý NGỪNG THUỐC do tác dụng phụ cho đến khi bạn báo với bác sĩ của mình. Chỉ bác sĩ mới quyết định được biện pháp giải quyết tác dụng phụ khi bạn dùng thuốc. Ví dụ nếu bạn bị ngứa, bác sĩ sẽ kê đơn giúp bạn đỡ ngứa. Nếu bạn bị thiếu máu, bác sĩ có thể giảm liều thuốc gây nên tác dụng phụ này. Có nhiều cách để giải quyết các tác dụng phụ do thuốc vì vậy bạn hãy yên tâm để tiếp tục điều trị.
Kể cả khi bác sĩ không làm mất hoàn toàn tác dụng phụ do thuốc thì hãy nhớ rằng bạn chỉ cần uống thuốc trong 1 khoảng thời gian. Nếu bạn tiếp tục điều trị thì cơ hội bạn được chữa khỏi sẽ cao hơn.
Tôi sẽ khỏi bệnh? — Nếu bạn uống thuốc đúng như hướng dẫn, cơ hội khỏi là rất cao. Bằng các loại thuốc mới nhất thì những người trước đây không được điều trị viêm gan C có thể được chữa khỏi đến 80-90%. Những người thất bại với điều trị trước đây hoặc bệnh nhân xơ gan có tỷ lệ khỏi thấp hơn. Tuy nhiên tỷ lệ khỏi đang dần được cải thiện bằng các thuốc điều trị mới.
Ba đến sáu tháng sau khi ngừng điều trị viêm gan C, bác sĩ sẽ làm lại xét nghiệm máu để xem bạn đã khỏi hay chưa. Nếu không còn virus trong máu thì điều này được coi như là khỏi. Trường hợp bạn không khỏi sau lần đầu tiên điều trị, bác sĩ có thể điều trị lại hoặc chờ các thuốc mới ra đời.
Tầm quan trọng của việc tuân thủ điều trị — Nếu bạn đang điều trị viêm gan C và bạn uống thuốc sai cách thì hiệu quả của thuốc có thể không như mong muốn. Khi kết thúc điều trị bạn có thể thấy hại nhiều hơn lợi. Một số thuốc khi bạn bỏ hoặc không uống đủ liều có thể dẫn đến tình trạng virus kháng thuốc. Điều này có nghĩa là virus đã chống lại các thuốc và việc dùng thuốc sẽ không đạt hiệu quả.
Để giúp bạn ghi nhớ việc uống thuốc đùng giờ, bạn nên sử dụng một số công cụ nhắc nhở. Ví dụ, sử dụng “hộp đựng thuốc” hoặc đồng hồ đeo tay hoặc điện thoại thông minh được cài đặt để nhắc nhở thời gian uống thuốc.