Lạm dụng thuốc kê đơn

Thuật ngữ “lạm dụng thuốc” được sử dụng khi việc sử dụng thuốc đó sai mục đích đã gây ra hậu quả nguy hại đến sức khỏe của người dùng. Ví dụ, việc sử dụng quá nhiều một loại thuốc nào đó có thể khiến người sử dụng bỏ học, bỏ việc hoặc gây ảnh hưởng đến việc duy trì mối quan hệ với gia đình, bạn bè và những người xung quanh.

Những người lạm dụng thuốc thường có những biểu hiện sau:

• Sử dụng những thuốc mà không được kê đơn cho họ

• Sử dụng nhiều hơn liều thuốc qui định

• Nghiền và hít thuốc đó hoặc tiêm/chích thuốc thay vì đường uống như thông thường

Triệu chứng phổ biến nhất của người lạm dụng thuốc là gì? Một số loại thuốc kê đơn thường hay bị lạm dụng bao gồm (Bảng 1):

• Những loại thuốc đặc hiệu dùng trong giảm đau (opioids)

• Những thuốc khiến người dùng tỉnh táo,tập trung hơn (thuốc kích thích)

• Những thuốc khiến người dùng cảm thấy thư thái hoặc dễ ngủ hơn (thuốc ngủ)

Những triệu chứng thường gặp của người lạm dụng thuốc là gì? Những triệu chứng cảnh báo của lạm dụng thuốc kê đơn bao gồm:

• Đột ngột thay đổi cảm xúc hoặc hành vi

• Dễ bị kích thích

• Thường hay buồn ngủ

Những người lạm dụng thuốc thường yêu cầu bác sĩ kê đơn nhiều thuốc hơn so với thực tế họ cần.

Tuy nhiên,phần lớn những người lạm dụng thuốc thường có được thuốc đó thông qua gia đình,bạn bè

Lạm dụng thuốc kê đơn thường phổ biến ở trẻ vị thành niên. Thông thường, trẻ vị thành niên thường sử dụng trộm thuốc trong tủ thuốc gia đình hoặc chúng xin thuốc từ bạn bè

Khi nào tôi nên đến khám bác sĩ hoặc điều dưỡng? Nếu bạn nghĩ mình gặp vấn đề với những thuốc đang sử dụng, hãy đến khám các bác sĩ hoặc điều dưỡng hoặc những nhà tư vấn tâm lí. Họ sẽ là những người đưa ra những tư vấn để giúp bạn điều trị và vượt qua những vấn đề mình đang gặp

Nếu bạn biết bạn bè,người thân hay bất kì một ai đó lạm dụng thuốc, hãy khuyên nhủ và phân tích cho họ hiểu về tác hại của việc lạm dụng thuốc. Nếu không, hãy khuyên họ nên đến gặp các bác sĩ hoặc điều dưỡng.

Điều trị lạm dụng thuốc như thế nào? Biện pháp hiệu quả nhất trong điều trị lạm dụng thuốc là sử dụng tư vấn tâm lí. Những chuyên gia tư vấn sẽ đưa ra những lời khuyên hữu ích giúp bạn vượt qua những khó khăn mình đang gặp.

Ngoài ra,một số biện pháp để điều trị lạm dụng thuốc bao gồm:

• Những thuốc kê đơn thay thế khác.

• Những nhóm hỗ trợ giúp đưa ra những lời khuyên,chia sẻ để bệnh nhân có thể vượt qua được những cám dỗ của việc lạm dụng thuốc

Hội chứng cai là gì? Hội chứng cai xảy ra khi người bệnh sử dụng thuốc trong một thời gian dài nhưng đột ngột ngưng sử dụng thuốc đó. Các triệu chứng thường gặp trong hội chứng cai bao gồm:

• Lo lắng,sợ hãi

• Khó ngủ

• Nôn mửa

• Tiêu chảy

Nếu bạn có bất kì triệu chứng nào kể trên sau khi ngưng sử dụng thuốc, hãy đi khám các bác sĩ hoặc điều dưỡng. Họ sẽ đưa ra những lời khuyên hoặc kê thuốc khác giúp làm giảm những triệu chứng đó, đặc biệt là hiện tượng co giật

Làm thế nào để phòng tránh việc lạm dụng thuốc? Để giảm thiểu thấp nhất việc lạm dụng thuốc, khi sử dụng thuốc bạn nên:

• Nói với bác sĩ của bạn những thuốc mà bạn đang dùng, tránh hiện tượng tự ý sử dụng thuốc không kê đơn

• Chỉ sử dụng những thuốc được kê đơn

• Đọc kĩ hướng dẫn trước khi sử dụng thuốc

• Hãy hỏi ý kiến các bác sĩ của bạn trước khi bạn sử dụng bất kì loại thuốc mới nào

• Khi sức khỏe của bạn đã ổn định, hãy ngưng sử dụng hoặc vứt bỏ những thuốc còn lại.

(Biên dịch: Đào Thị Nhung – Cử nhân điều dưỡng tiên tiến K1 – ĐH Y Hà Nội)