Lựa chọn giữa phương pháp lọc và ghép thận
Các phương pháp điều trị thay thế thận là gì ? — Các phương pháp điều trị thay thế thận là một thuât ngữ khác của các phương pháp điều trị suy thận.
Bình thường, thân lọc máu và loại bỏ các chất thải, nước và muối thừa (hình 1). Suy thận, hay còn được gọi là “ bệnh thận giai đoạn cuối”, là tình trạng khi thận ngừng hoàn toàn hoạt động.
Trong trường hợp thận đã ngừng làm việc hoàn toàn, người bệnh có thể lựa chọn 3 phương pháp điều trị khác nhau giúp đảm nhiệm thay chức năng của thận.
Tôi có thể chọn phương pháp điều trị thay thế thận nào? — Bạn có thể chọn giữa:
Ghép thận – Ghép thận là một loại phẫu thuật mà bác sỹ sẽ đưa một quả thận khỏe mạnh vào cơ thể người bệnh mắc bệnh thận (hình 2).
Quả thận mới khỏe mạnh sẽ đảm nhiệm thay nhiệm vụ của quả thận bị bệnh. (Người bệnh có thể sống chỉ với 1 quả thận).
Quả thận mới này có thể từ người cho sống (thường là người thân trong gia đình hoặc bè bạn) hoặc từ người hiến tạng đã chết. Sau khi ghép thận, người bệnh cần uống thuốc chống đào thải thận ghép suốt đời.
Những thông tin cụ thể hơn về vấn đề Ghép thận có thể đươc tìm thấy trong những bài: (tìm “ Thông tin dành cho người bệnh: Dự định ghép thận (Các khái niệm cơ bản)” và “ Thông tin dành cho người bệnh: Ghép thận ( Các khái niệm cơ bản)”).
Lọc màng bụng – Lọc màng bung là phương pháp mà người bệnh có thể thực hiện ngay tại nhà hàng ngày. Nó bao gồm đường ống đưa một dung dịch đặc biệt vào bên trong bụng. Dung dịch này sẽ lấy đi chất thải, nước và muối dư thừa ra khỏi máu. Dung dịch đã qua sử dụng sau đó sẽ được dẫn ra ngoài bụng (hình 3).
Trước khi người bệnh có thể thực hiện lọc màng bụng, người bệnh cần được phẫu thuật để đặt một đường ống vào bên trong bụng. Cái ống này sẽ cho phép dịch ra và vào bụng.
Những thông tin cụ thể hơn về vấn đề lọc màng bụng có thể đươc tìm thấy trong bài (tìm "Thông tin dành cho người bệnh: lọc màng bụng (Các khái niệm cơ bản)").
Lọc máu – Lọc máu là phương pháp mà máy lọc sẽ đảm nhiệm thay chức năng của thận. Máy sẽ bơm máu ra khỏi cơ thể, loc và đưa trở lại vào cơ thể người bệnh. ( hình hình 4)
Trước khi người bệnh có thể được lọc máu, họ cần phải thực hiên 1 phẫu thuật để tạo một “đường vào”. Một đường vào là đường để máu được đưa ra bên ngoài và đưa trở lại vào bên trong cơ thể.
Người bệnh được lọc máu ít nhất 3 lần/ 1 tuần.
Những thông tin cụ thể hơn về lọc máu có thể được tìm thấy trong bài: ( tìm Thông tin dành cho người bệnh: Chuẩn bị cho lọc máu (Những khái niệm cơ bản)" và " Thông tin dành cho người bệnh: Lọc máu ( Những khái niệm cơ bản)").
Các phương pháp điều trị khác nhau có những thuận lợi và khó khăn nào ?— bảng sau liệt kê những thuận lợi và khó khăn của ghép thận, lọc màng bung và lọc máu (bảng 1).
| Lợi ích | Khó khăn |
Ghép thận | Người bệnh đươc ghép thận thường sống lâu hơn và có chất lượng cuộc sống tốt hơn so với người bệnh được điều trị bằng phương pháp lọc | Ghép thận là một phẫu thuật lớn. Có thể rất khó khăn để tìm được 1 quả thận hiến. Người bệnh trong 1 số tình trạng đặc bieetj không thể thực hiện được việc ghép thận. Sau phẫu thuật ghép, bạn cần phải uống thuốc chống thải ghép cả đời. Thuốc này có thể làm bạn có nguy cơ mắc các nhiễm khuẩn nặng hoặc ung thư. Sau phẫu thuật, cơ thể của bạn có thể sẽ “ đào thải” quả thận mới. |
Lọc màng bụng | Bạn có thể tiến hành lọc màng bụng tại nhà, nơi bạn cảm thấy tự do và thoải máu hơn Thủ thuật này không liên quan đến kim tiêm Bạn có thể thực hiện việc lọc ngay cả trong khi ngủ Bạn không cần người giúp nếu bạn đã được học cách sử dụng Bạn không cần hạn chế chế độ dinh dưỡng nhiều như phương pháp lọc máu | Viêc học cách sử dụng có thể khó khăn một chút Việc lọc màng bụng làm tăng nguy cơ mắc các nhiễm khuẩn vùng bụng |
Lọc máu | Bạn thường thực hiện ở trung tâm lọc máu, nơi mà các bác sỹ và điều dưỡng có thể giám sát tình trạng của bạn chặt chẽ Bạn không cần phải học để tự thực hiện việc lọc máu Bạn mất ít thời gian trong tuần hơn lọc màng bụng | Bạn cần đi chuyển tới trung tâm lọc máu và quay lại 3 lần ( hoạc nhiều hơn) hàng tuần Mỗi lần thực hiện lọc máu bạn sẽ phải chịu kim đâm vào tay Đường vào của bạn có thể bị nhiễm trùng hoặc ngừng hoạt động Trong khi lọc máu, bạn có thể cảm thấy bị đau đầu nhẹ hoặc khó thở |
Tôi nên lựa chọn phương pháp điều trị nào?— Bạn, bác sỹ, và gia đình cần trao đổi với nhau để tìm ra phương án điều trị thích hợp cho bạn. Điều này sẽ phụ thuộc vào tình trạng bệnh, tình trạng sức khỏe và điều kiện gia đình của bạn. Bác sỹ sẽ giải thích cho bạn tất cả các lựa chọn.
Người bệnh thường được lợi nhất từ phương pháp ghép thận. Nhưng một quả thận mới không phải lúc nào cũng sẵn có. Hơn nữa, không phải ai cũng muốn chỉ có một quả thận ghép. Người bệnh cần trong những hoàn cảnh nhất định mới có thể được ghép thận.
Khi nghĩ về các lựa chọn, bạn cần biết rằng:
Nếu bạn nằm trong danh sách chờ ghép thận từ người hiến tạng đã chết, bạn có thể sẽ phải chờ một thời gian dài. Bạn sẽ hầu như là phải tiến hành lọc màng bụng hoặc lọc máu trong khi chờ đợi.
Nếu bạn khởi đầu với 1 phương pháp lọc và chúng không có hiệu quả với bạn, bạn có thể đổi sang dạng phương pháp lọc khác.
Tôi có thể chọn không thực hiện bất kì phương pháp điều trị nào hay không? — Có, bạn có thể chọn không thực hiện bất kì phương pháp điều trị thay thế thận nào. Người bệnh thường chỉ có thể sống được vài ngày tới vài tuần mà không được điều trị còn tùy thuộc vào tình trạng thận, các triệu chứng, và tình trạng sức khỏe chung của họ.
Nếu không thực hiện bất kì phương pháp điều trị thận thay thế nào, các chất thải sẽ tích tụ trong cơ thể của bạn, khiến bạn cảm thấy mệt mỏi, ngứa hay đau bụng. Dịch cũng sẽ tích tụ trong cơ thể gây nên phù hay khó thở. Trong suốt thời gian này, bác sỹ sẽ cho bạn thuốc để lam giảm các triêu chứng và khiến bạn cảm thấy dễ chịu hơn.