Tai biến mạch máu não nguy hiểm như thế nào?

Đột quỵ là gì?

Đột quỵ là tình trạng mà một phần của não bị hoại tử khi không được cung cấp máu đầy đủ trong một thời gian dài. Nguyên nhân gây ra thiếu máu cung cấp cho não bao gồm:

● Có cục máu đông hình thành trong lòng động mạch não hoặc

● Xuất huyết ở động mạch não

Đột quỵ gây ảnh hưởng như thế nào?

Mức độ ảnh hưởng của đột quỵ còn phải phụ thuộc vào nhiều yếu tố như:

● Vùng nào của não bị ảnh hưởng

● Có được chữa trị kịp thời hay không

Một số người bị đột quỵ nhưng không để lại di chứng lâu dài trong khi nhiều người khác thì bị tổn thương chức năng của não. Cụ thể như nhiều người đã bị liệt nửa người và không thể nói được sau khi bị đột quỵ. Đột quỵ là một trong nhưng nguyên nhân gây tử vong và tàn tật hàng đầu ở Mỹ.

Làm thế nào để biết được liệu một người đang bị đột quỵ hay không?

Bạn nên quan sát các dấu hiệu sau đây để nhận biết xem một người nào đó có đang bị đột quỵ hay không:

● Mặt: mặt có bị méo hay lệch sang một bên không?

● Cánh tay: có bị yếu hay tê bì ở một hay cả hai tay không? Cánh tay có bị xõa xuống khi cố gắng nâng tay lên không?

● Lời nói: có bị khó nói hay không? Phát âm có rõ ràng hay không?

● Thời gian: nếu bạn quan sát thấy bất cứ dấu hiệu của đột quỵ nào thì hãy ngay lập tức gọi cấp cứu. Bạn cần phải hành động nhanh bởi điều trị càng sớm thì cơ hội phục hồi sau đột quỵ càng cao.

Điều trị đột quỵ bằng phương pháp nào?

Phương pháp điều trị phụ thuộc vào việc bạn bị loại đột quỵ nào. Để biết chắc mình bị loại nào bạn cần phải tới bệnh viện kiểm tra càng sớm càng tốt.

Bệnh nhân bị đột quỵ gây ra bởi các cục máu đông có thể điều trị bằng cách:

● Sử dụng biện pháp làm tan cục máu đông giúp mở thông dòng chảy.

● Dùng các thuốc ngăn chặn hình thành các cục máu đông mới giúp phòng ngừa đột quỵ.

Bệnh nhân bị đột quỵ do xuất huyết não có thể được:

● Điều trị làm giảm tổn thương gây ra do xuất huyết trong hay xung quanh não ● Ngừng sử dụng hay sử dụng liều thấp hơn các thuốc gây xuất huyết

● Phẫu thuật để nút mạch để ngừng chảy máu tuy nhiên cách này không phải lúc nào cũng có thể thực hiện được.

Đột quỵ có thể phòng ngừa được không?

Những viêc bạn nên làm để giảm nguy cơ bị đột quỵ gồm:

●Uống đúng loại thuốc theo chỉ dẫn của bác sỹ. Những laoij thuốc có ảnh hưởng quan trọng giúp phòng ngừa đột quỵ bao gồm:

• Thuốc huyết áp

• Thuốc hạ cholesterol (Statins)

• Thuốc chống đông như Aspirin hay thuốc làm loãng máu

• Thuốc hạ đường huyết (trong trường hợp bạn mắc đái tháo đường)

●Thay đổi lối sống:

•Ngừng hút thuốc

•Tập thể dục đều đặn ít nhất 30 phút mỗi ngày trong hầu hết các ngày trong tuần nhưng theo chỉ định của bác sỹ nếu như nó an toàn với tình trạng của bạn.

•Giảm cân nếu bạn bị thừa cân

•Ăn chế độ ăn giàu hoa quả, rau xanh, ăn đồ ăn ít béo,  ít thịt đỏ, đồ ngọt và ngũ cốc tinh luyện như bánh mỳ và cơm trắng.

•Ăn giảm muối

•Hạn chế uống rượu:

- Nữ: uống ít hơn 1 cốc một ngày

- Nam: uống ít hơn 2 cốc một ngày  

Một cách khác giúp phòng ngừa đột quỵ đó là phẫu thuật mở thông động mạch ở cùng cổ. Tuy nhiên phương pháp này chỉ có thể phù hợp với một số ít người.

Thế nào là cơn thiếu máu não thoáng qua (TIA)?

Thiếu máu não thoáng qua (TIA) được xem như là một cơn đột quỵ nhưng lại không gây tổn thương tới não. Thiếu máu não thoáng qua xảy ra khi động mạch não bị tắc nghẽn nhưng lại tự mở thông được. Điều này xảy ra do cục máu đông sau khi hình thành di chuyển đến vị trí khác hoặc bị tan ra.  

Mặc dù cơn thiếu máu não thoáng qua không akéo dài nhưng nó vẫn vô cùng nguy hiểm. Khi bạn có cơn thiếu máu não thoáng qua, khả năng bạn bị đột quỵ là cao. Vì vậy mà bạn nên tới gặp bác sỹ tư vấn về các phương pháp để phòng ngừa bệnh đột quỵ trước khi nó xảy ra. Đồng thời bạn vẫn nên tiếp tục theo dõi các triệu chứng về đột quỵ kể cả khi cơn đột quỵ đã qua đi. 

Phạm Thị Lệ Huyền

Cử nhân tiên tiến, Đại học Y Hà Nội