VIêm gan B (phần 1)

May mắn là hiện nay nhiều thuốc có hiệu quả trong điều trị viêm gan B mạn và viêm gan B có thể phòng bằng vaccine. Vaccine viêm gan B an toàn, hiệu quả cao trong phòng nhiễm virus và hiện nay đã được áp dụng thường quy cho trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ ở Mỹ và nhiều nước trên thế giới.

LÀM THẾ NÀO MÀ TÔI BỊ VIÊM GAN B? — Có nhiều cách khiến bạn nhiễm virus viêm gan B.

Kim tiêm nhiễm bẩn — Sử dụng kim tiêm bị nhiễm bẩn có thể làm lây nhiễm virus viêm gan B. Bao gồm các hoạt động như xăm, châm cứu và bấm lỗ tai (nếu thực hiện trong điều kiện các dụng cụ bị nhiễm bẩn). Việc dùng chuung kim và bơm kim tiêm cũng giúp làm lây nhiễm virus.

Quan hệ tình dục — Quan hệ tình dục với người bị nhiễm là hình thức lây nhiễm viêm gan B phổ biến nhất. Nếu bạn nhiễm virus viêm gan B hãy đảm bảo rằng vợ/chồng hoặc bạn tình của bạn được tiêm vaccine.

Truyền từ mẹ sang con — Viêm gan B có thể lây từ mẹ sang con trong hoặc ngay sau đẻ. Việc mổ đẻ không giúp ngăn ngừa sự lây truyền của virus. Các chuyên gia đều tin rằng việc cho con bú là an toàn.

Trong khi mang thai, tất cả phụ nữ nên được thử máu tìm bằng chứng nhiễm virus viêm gan B (marker) là HbsAg (kháng nguyên bề mặt của virus). Bình thường xét nghiệm HbsAg âm tính.

Nếu xét nghiệm của mẹ dương tính với HbsAg thì trẻ đẻ ra nên được tiêm 1 mũi kháng thể (HBIG) càng sớm càng tốt ngay sau đẻ. HBIG giúp bảo vệ trẻ ngay lập tức nhưng hiệu quả chỉ kéo dài trong vài tháng.Trẻ nên được tiêm vaccine viêm gan B ngay sau sinh, sau từ 1-2 tháng và sau 6 tháng.Việc tiêm đủ 3 mũi là cần thiết cho việc bảo vệ lâu dài.Trẻ nên được xét nghiệm máu xem có nhiễm virus và kháng thể với virus viêm gan B khi trẻ được 9-18 tháng tuổi; nếu xét nghiệm kháng thể âm tính thì trẻ cần được tiêm liều vaccine thứ 4. Trong một vài trường hợp, người mẹ cũng có thể dùng các thuốc để làm giảm lượng virus trong máu trong vài tuần trước khi sinh.

Tiếp xúc gần — Viêm gan B có thể lây qua các tiếp xúc gần. Điều này có thể xảy ra nếu máu hoặc dịch cơ thể dây vào các vết rách hoặc vết thương trên da, miệng hoặc mắt. Virus có thể sống một thời gian dài bên ngoài cơ thể, điều này đồng nghĩa với việc nó có thể lây qua việc dùng chung các vật dụng trong nhà như đồ chơi, bàn chải đánh răng hoặc dao cạo râu.

Truyền máu và ghép tạng — Ngày nay việc nhiễm virus viêm gan B qua truyền máu và ghép tạng rất hiếm khi xảy ra. Người hiến máu và hiến tạng được kiểm tra cẩn thận bằng các xét nghiệm phát hiện marker virus viêm gan B.

Trong bệnh viện — Trong bệnh viện, virus viêm gan B có thể lây từ bệnh nhân này sang bệnh nhân khác hoặc từ bệnh nhân sang bác sĩ, y tá trong trường hợp tai nạn do vật sắc nhọn. Rất hiếm các trường hợp bác sĩ hoặc y tá lây bệnh cho bệnh nhân. Việc đi găng, bảo vệ mắt, đeo mặt nạ và rửa tay có thể giúp phòng lây lan virus.

CÁC TRIỆU CHỨNG CỦA VIÊM GAN B — Các triệu chứng của viêm gan B rất đa dạng. Ban đầu khi bị viêm gan B, bệnh nhân có thể xuất hiện các triệu chứng giống cúm như sốt, đau bụng, mệt mỏi, chán ăn, buồn nôn và trong một số trường hợp sẽ có vàng da và vàng mắt. Trong phần lớn các trường hợp có thể có suy gan, tình trạng này đặc trưng bởi vàng da, ứ dịch và lú lẫn. Tuy nhiên, nhiều người không xuất hiện các triệu chứng gì đặc biệt ở trẻ em và trẻ nhỏ. Việc không xuất hiện triệu chứng không quan trọng bằng kiểm soát tình trạng nhiễm virus. Đa số bệnh nhân viêm gan B mạn không có triệu chứng cho đến khi bệnh tiến triển đến giai đoạn muộn. Triệu chứng sớm nhất của bệnh thường là mệt mỏi. Người viêm gan B mạn có nguy cơ cao mắc các biến chứng như xơ gan và ung thư gan.

Viêm gan B cấp — Người lần đầu tiên bị viêm gan B là viêm gan cấp. Phần lớn mọi người bị viêm gan B cấp thường hồi phục hoàn toàn.

Tuy nhiên, trong khoảng 5% số người lớn, virus có thể cư trú trong gan và tiếp tục nhân lên trong nhiều năm. Những người tiếp tục mang virus gọi là “người lành mang trùng”. Trường hợp tổn thương gan kéo dài do nhiễm virus gọi là viêm gan mạn.

Viêm gan B mạn — Viêm gan B mạn xuất hiện phổ biến ở những người bị nhiễm virus từ sớm (thường là sau khi sinh). Thật không may là tình trạng này thường gặp ở một số khu vực trên thế giới như Đông Nam Á, Trung Quốc và khu vực quanh sa mạc Sahara tại Châu Phi nơi mà cứ 10 người thì có 1 người bị viêm gan B mạn.

Nhiều người bị viêm gan B mạn không có triệu chứng; những người khác có các triệu chứng của viêm gan tiến triển như mệt mỏi, chán ăn.