Trên 12% dân số Việt Nam bị nhiễm viêm gan B. Phòng tránh cho con bạn thế nào?

Cơ chế lây truyền

Ngoài lây qua đường truyền máu, quan hệ tình dục, bệnh viêm gan B lây truyền từ mẹ sang con là chủ yếu. Trong quá trình mang thai, thai nhi có khă năng lây nhiễm bệnh viêm gan B từ mẹ, đặc biệt trong thời điểm sinh nở, tỉ lệ lây nhiễm khá cao, trẻ sơ sinh bị nhiễm viêm gan B từ mẹ trong thời gian này có thể lên đến 90%. Nếu trẻ mới sinh đã bị nhiễm virus từ mẹ, 50% số trẻ này sẽ bị viêm gan mạn tính và có nguy cơ bị xơ gan lúc trưởng thành, 85% số trẻ mắc bệnh viêm gan B bẩm sinh sẽ tử vong trước tuổi 15, trong khi tỉ lệ này ở người lớn là 15%.

Khi phụ nữ mang thai bị nhiễm virut viêm gan B có thể truyền sang bào thai. Trong giai đoạn 3 tháng đầu của thai kỳ thì tỷ lệ lây nhiễm từ mẹ sang con là 1%, nếu mẹ bị bệnh ở 3 tháng giữa của thai kỳ thì tỷ lệ lây nhiễm sang con là 10% và sẽ tăng cao tỷ lệ lây nhiễm sang con tới 60-70% nếu mẹ bị mắc bệnh ở 3 tháng cuối của thai kỳ.

Tiêm chủng sớm là một trong những cách phòng ngừa viêm gan B

Cách phòng ngừa lây nhiễm viêm gan B từ mẹ sang con

Viêm gan B không gây ra ảnh hưởng xấu tới quá trình mang thai. Trẻ sinh ra vẫn phát triển bình thường, không bị quái thai, dị dạng. Tuy nhiên nếu người mẹ bị viêm gan B nếu không muốn lây sang con thì phải điều trị bệnh ổn định trước khi mang thai và tiêm phòng cho trẻ ngay sau sinh. Do đó, các chuyên gia y tế khuyên phụ nữ nên đi khám sức khỏe tiền hôn nhân để kịp thời phát hiện nếu một trong hai vợ chồng có mang virus viêm gan B để có biện pháp điều trị và can thiệp kịp thời.

Trong 3 tháng cuối thai kỳ, nên khám và tư vấn với BS chuyên khoa tiêu hóa gan mật để được xét nghiệm theo dõi và quyết định dùng thuốc ngắn hạn để giảm lượng siêu vi trong máu, nhằm giảm khả năng lây cho thai khi chuyển dạ và sinh đẻ.

Chủng ngừa HBV là biện pháp phòng ngừa sớm nhất và hiệu quả nhất cho trẻ ngay từ lúc mới sinh ra. Trẻ sơ sinh có cân nặng < 2.000g: tùy theo tổng trạng của trẻ cho phép tiêm vaccine viêm gan siêu vi B và huyết thanh kháng viêm gan siêu vi B (tên biệt dược: HBIG Hepatitis B immune globulin).

Thời gian tiêm có thể trì hoãn, thời gian tối đa sử dụng HBIG ≤ 7 ngày. Trẻ sơ sinh ổn định, trẻ được tiêm 4 mũi vắc-xin viêm gan siêu vi B và HBIG sau sinh.

Mũi 1: 12 giờ sau khi sinh ổn định + HBIG.

Mũi 2: 1 tháng sau sinh.

Mũi 3: tháng kế tiếp.

Mũi 4: tháng kế tiếp. Thực tế huyết thanh HBIG + chủng ngừa vắc-xin viêm gan siêu vi B, phòng ngừa > 95% các trường hợp lây nhiễm sơ sinh.

Hiện nay tất cả các trẻ sơ sinh đều được chủng ngừa vắc-xin viêm gan siêu vi B trong vòng 24 giờ đầu sau sinh theo chuẩn lịch tiêm chủng quốc gia.

Phòng tránh từ gốc rễ

Trước khi kết hôn và mang thai, các cặp bố mẹ nên đi khám tiền hôn nhân để xét nghiệm viêm gan B và nhận lời tư vấn của bác sỹ. Đây là cách hiệu quả nhất để đảm bảo sức khỏe cho trẻ sau này.